Wprowadzanie do UE towarów przeznaczonych do osobistej konsumpcji lub do własnego użytku w bagażu osobistym pasażerów

Przesyłki osobiste produktów pochodzenia zwierzęcego zawierające mięso, mleko lub ich produkty wprowadzane do UE mogą stanowić realne zagrożenie dla zdrowia zwierząt w całej Wspólnocie. Wiadomo, na przykład, że niebezpieczne patogeny, które powodują choroby zwierząt takie jak pryszczyca, klasyczny pomór świń czy afrykański pomór świń mogą znajdować się w mięsie, mleku lub ich produktach. Stąd patogeny mogą zostać wprowadzone do UE, jeżeli przesyłki osobiste zawierające mięso, mleko i ich produkty zostaną wysyłane pocztą lub przywiezione w bagażu podróżnych przybywających z państw spoza Wspólnoty, gdzie takie patogeny mogą być w obiegu.
Aby uniknąć wprowadzenia m.in. tych chorób, Wspólnota ustanowiła na wiele lat pełen zestaw przepisów regulujących przywóz żywych zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego w celach handlowych.
Pierwsze zasady odnośnie przywozu osobistych przesyłek produktów pochodzenia zwierzęcego wprowadzono wraz z publikacją Decyzji Komisji 2002/995/WE ustanawiającej tymczasowe środki bezpieczeństwa w odniesieniu do przywozu produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do indywidualnego spożycia. Rozpoczęta została wówczas także kampania informacyjna, która miała na celu podniesienie świadomości społeczeństwa odnośnie nowych wymagań.
W związku z ciągle istniejącym, jednak, ryzykiem przeniesienia poważnych chorób zwierzęcych do Wspólnoty poprzez wprowadzenie osobistych przesyłek mięsa, mleka lub produktów, Decyzja Komisji 2002/995/WE, została uaktualniona i zastąpiona bardziej trwałymi środkami. Zostały one określone w Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 745/2004.
Rozporządzenie to weszło w życie z dniem 1 maja 2004 r. oraz:

• wprowadziło zasadę, że podróżni nie mogą wprowadzać do Wspólnoty mięsa i produktów mięsnych oraz mleka i przetworów mlecznych, chyba, że te produkty są zgodne z unijnymi zasadami przywozu w celach handlowych i zostały zgłoszone do weterynaryjnej kontroli granicznej w miejscu przywozu wraz z niezbędną, oficjalną dokumentacja weterynaryjną
• nadal kontynuowało istniejącą kampanię uświadamiającą w celu ostrzegania podróżnych o przepisach obowiązujących w punktach wejścia do UE i zakładało zwiększenie odpowiedzialności przewoźników pasażerskich w zakresie informowania pasażerów o zasadach przywozu produktów osobistych, przed przybyciem na terytorium UE
• zachęcało państwa członkowskie do wprowadzenia skutecznych mechanizmów wyszukiwania dużej ilości bagażu
• ustanowiło szczególne przepisy, które pozwalają krajom członkowskim UE nakładać skuteczne i odstraszające kary na tych podróżnych, którzy nie przestrzegają istniejących uregulowań prawnych w zakresie przywozu osobistych przesyłek produktów pochodzenia zwierzęcego
• zapewniało podróżnym jednocześnie możliwość przywozu:
  • w ograniczonej ilości (do 1 kg) środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego, innych niż mięso i produkty mięsne oraz mleko i produkty mleczarskie, jeżeli były one dozwolone, bez przedstawiania ich do kontroli weterynaryjnej
  • mleka w proszku dla niemowląt, pokarmu dla niemowląt i specjalnych środków spożywczych wymaganych ze względów medycznych, pod warunkiem, że:
    • odnośny produkt nie wymaga chłodzenia przed spożyciem;
    • odnośny produkt jest pakowanym produktem firmowym; i
    • opakowanie jest nienaruszone;
  • przesyłek osobistych zawierających mięso i produkty mięsne oraz mleko i produkty mleczarskie z Grenlandii, Islandii, Liechtensteinu, Szwajcarii i Wysp Owczych, o wadze łącznej nie przekraczającej 5 kg;
  • przesyłek osobistych zawierających mięso i produkty mięsne oraz mleko i przetwory mleczarskie z Andory, Norwegii, i San Marino;

Wspomniane wymogi, a zwłaszcza ograniczenia wagowe dotyczące wprowadzania przesyłek zawierających produkty pochodzenia zwierzęcego przeznaczone do indywidualnego spożycia, były określone w kilku aktach prawnych (Rozporządzenie Komisji (WE) nr 745/2004, Rozporządzenie Komisji (WE) nr 136/2004, Decyzja Komisji 2007/275/WE).
Aby wymogi te zostały sformułowane w sposób łatwo zrozumiały dla organów wykonawczych, podróżnych oraz ogółu społeczeństwa należało uprościć i zebrać je w jednym akcie prawnym, a w szczególności określić jasno te rodzaje i ilości produktów pochodzenia zwierzęcego, które mogą zostać zwolnione z kontroli weterynaryjnych przewidzianych w przypadku przywozu w celach handlowych.

Proces powyższy sfinalizowano wprowadzeniem w życie od dnia 1 maja 2009 r. przepisów Rozporządzenia Komisji (WE) nr 206/2009.

Niniejsze rozporządzenie uchylało rozporządzenie Komisji (WE) nr 745/2004 i ustalało w sposób klarowny opinii publicznej zasady dotyczące wprowadzania do Wspólnoty osobistych przesyłek produktów pochodzenia zwierzęcego o charakterze niehandlowym, które stanowią część bagażu podróżnych, są wysyłane, jako małe przesyłki do osób prywatnych albo są zamawiane na odległość (na przykład pocztą elektroniczną, przez telefon lub przez Internet) i dostarczane konsumentom.
W istocie produkty pochodzenia zwierzęcego wprowadzane do UE przez podróżnych lub drogą pocztową, ciągle stanowią realne zagrożenie dla zdrowia zwierząt w UE poprzez wprowadzenie wraz z nimi niektórych, niebezpiecznych z punktu widzenia gospodarczego, chorób zakaźnych takich jak np. pryszczyca. Dlatego też opinia publiczna odgrywa zasadniczą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa biologicznego i ochronie terytorium Wspólnoty przed wprowadzeniem na jej terytorium groźnych chorób zakaźnych zwierząt.
Istotnym elementem zapobiegającym nielegalnemu wprowadzaniu mięsa, mleka i ich produktów do UE, oprócz egzekwowania przepisów prawnych poprzez:

• organizację urzędowych kontroli w punktach wejścia do UE w celu wykrycia ich obecności
• w razie konieczności, wdrożenie odpowiednich metod wykrywania, takich jak urządzenia detekcyjne i psy policyjne w celu monitorowania dużej ilości bagażu
• konfiskatę i niszczenie przesyłek osobistych, które zostały uznane za naruszające przepisy.
• zapewnienie mechanizmów, dzięki którym osoby odpowiedzialne za nielegalne przesyłki ponoszą koszty ich usunięcia lub są w sposób skuteczny i odstraszający karane

jest, więc zapewnienie, że opinia publiczna jest świadoma swoich obowiązków.

W celu podniesienia poziomu świadomości społeczeństwa, co do warunków dotyczących zdrowia zwierząt w odniesieniu do wprowadzanych na terytorium UE przesyłek osobistych produktów pochodzenia zwierzęcego państwa członkowskie są zobowiązane, aby we wszystkich punktach wprowadzenia na terytorium Wspólnoty zwracano uwagę podróżnych przyjeżdżających z krajów trzecich na warunki weterynaryjne mające do nich zastosowanie. Również międzynarodowi przewoźnicy osób, w tym operatorzy transportu powietrznego i morskiego oraz biura podróży, jak również podmioty świadczące usługi pocztowe są zobligowane zwracać uwagę swoich klientów na powyższe zasady, w szczególności poprzez stosowanie takich mechanizmów jak plakaty, ogłoszenia publiczne, umieszczone w łatwo dostrzegalnych miejscach i rzucające się w oczy, filmy edukacyjne, reklamę internetową i inne pozostałe metody osiągające zamierzony cel.
W wyniku zmian wprowadzonych w systemie kontroli urzędowych Unii ustanowione w Rozporządzeniu 206/2009 kompleksowe przepisy, które mają zapobiegać wprowadzaniu chorób zwierząt i patogenów, zostały zastąpione, począwszy od 14 grudnia 2019 roku regulacjami zawartymi w Rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2019/2122 z dnia 10 października 2019 r. uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 w odniesieniu do niektórych kategorii zwierząt i towarów zwolnionych z kontroli urzędowych w punktach kontroli granicznej i w odniesieniu do określonych kontroli bagażu osobistego pasażerów i małych przesyłek towarów wysyłanych do osób fizycznych i nieprzeznaczonych do wprowadzenia do obrotu oraz zmieniające rozporządzenie Komisji (UE) nr 142/2011.
Niniejsze rozporządzenie ustanawia przepisy dotyczące przypadków i warunków zwolnienia niektórych kategorii zwierząt i towarów z kontroli urzędowych w BCP oraz dotyczące przypadków i warunków wykonywania określonych zadań związanych z kontrolami przez organy celne lub inne organy publiczne – o ile te zadania nie wchodzą już w zakres obowiązków tych organów – w odniesieniu do bagażu osobistego pasażerów.