Co to jest produkt złożony ?
Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 21 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 2022/2292 :
„produkt złożony” oznacza żywność zawierającą zarówno produkty pochodzenia roślinnego, jak i przetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego;
Kilka informacji wyjaśniających:
1) Jeżeli w składzie produktu finalnego przeznaczonego do spożycia przez ludzi znajduje się surowy produkt pochodzenia zwierzęcego, nie poddany przetworzeniu wówczas produkt ten nie jest produktem złożonym, jest produktem pochodzenia zwierzęcego i w zależności od jego rodzaju musi spełniać odpowiednie warunki przywozowe podczas wprowadzania do Unii
2) Definicja produktu przetworzonego znajduje się w art. 2 ust.1 litera o rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych.
Wg powyższej definicji
„produkty przetworzone” oznaczają środki spożywcze uzyskane w wyniku przetworzenia produktów nieprzetworzonych. Produkty te mogą zawierać składniki, które są niezbędne do ich wyprodukowania lub do nadania im specyficznego charakteru
3) Zgodnie zaś z przepisem art. 2 ust.1 litera m rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 852/2004:
„przetwarzanie” oznacza każde działanie, które znacznie zmienia produkt wyjściowy, w tym ogrzewanie, wędzenie, peklowanie, dojrzewanie, suszenie, marynowanie, ekstrakcję, wyciskanie lub połączenie tych procesów;
4) Dodanie produktu roślinnego do przetworzonego produktu pochodzenia zwierzęcego nie oznacza automatycznie, że produkt finalny będzie produktem złożonym.
Jeżeli produkt roślinny zawarty w produkcie finalnym:
- jest niezbędny ze względów technicznych do wytworzenia przetworzonego produktu pochodzenia zwierzęcego (np. tuńczyk w puszce w oleju słonecznikowym) lub
- znajduje się w produkcie finalnym dla nadania przetworzonemu produktowi pochodzenia zwierzęcego określonych właściwości, np. smaku, barwy, konsystencji (np. jogurt truskawkowy, ser z ziołami, kiełbasa z czosnkiem czy soją, lody wyprodukowane z mleka, do których dodano owoce bądź inne składniki roślinne),
to produkt taki jest nadal klasyfikowany jako przetworzony produkt pochodzenia zwierzęcego, a przy jego przywozie wymagany jest wzór świadectwa urzędowego odpowiedni dla danego rodzaju przetworzonego produktu zwierzęcego.
5) Z produktem złożonym mamy do czynienia jeżeli przetworzony produkt pochodzenia zwierzęcego zawarty w produkcie finalnym:
- dodano, aby nadać określone właściwości komponentowi roślinnemu, np. pizza pepperoni,
- ma równorzędne znaczenie z komponentem roślinnym, np. kanapka z szynką.
6) Przykłady produktów, które mogą być niewłaściwie uznane za produkty złożone:
a) produkty zawierające nieprzetworzone produkty zwierzęce połączone z produktami roślinnymi pozostają nieprzetworzonymi produktami pochodzenia zwierzęcego, np.:
-
- szaszłyk zawierający świeże mięso i warzywa;
- sushi zaw. kawałki surowych ryb;
Takie produkty powinny pochodzić z zatwierdzonych państw trzecich lub ich części dla przywozu na teren UE odpowiednich produktów zwierzęcych. Powinny one pochodzić z zatwierdzonego zakładu oraz państwa trzeciego z zatwierdzonym przez KE planem monitoringu pozostałości i substancji niedozwolonych dla obu rodzajów produktów. Przesyłce powinno towarzyszyć weterynaryjne świadectwo zdrowia poświadczające zdrowotność użytych produktów pochodzenia zwierzęcego.
b) kombinacje produktów pochodzenia zwierzęcego
Produkty żywnościowe zawierające różne produkty pochodzenia zwierzęcego, niezależnie od tego czy są nieprzetworzone czy przetworzone nie są uznawane za produkty złożone, jeżeli nie zawierają produktów roślinnych.
Jeżeli większa część produktu pochodzenia zwierzęcego jest przetworzona razem z małą ilością innego produktu pochodzenia zwierzęcego, który jest niezbędny dla procesu technologicznego, produkt finalny powinien pochodzić z zatwierdzonego zakładu oraz z zatwierdzonego państwa trzeciego dla wprowadzania na teren UE większej części produktu pochodzenia zwierzęcego, np.:
-
- kulka rybna o bardzo małej ilości białka jaja stosowanego jako zagęszczacz;
- szaszłyki z mięsem marynowane w jogurcie, mleku, oleju i przyprawach;
- surimi, do którego dodano bardzo małą ilość białka jaja ze względów technologicznych.
W przypadku gdy kilka produktów pochodzenia zwierzęcego jest zmieszanych bądź połączonych nie ze względów technologicznych, produkt finalny powinien pochodzić z państw trzecich zatwierdzonych do wprowadzania na teren UE każdego produktu zwierzęcego użytego w mieszanym/łączonym produkcie. Produkt finalny powinien pochodzić z zakładu zatwierdzonego dla każdego rodzaju produktu zwierzęcego oraz powinien być zaopatrzony w weterynaryjne świadectwo zdrowia poświadczające zdrowotność każdego produktu pochodzenia zwierzęcego zawartego w mieszanym/łączonym produkcie, np.:
-
- stek w opakowaniu z kawałkiem masła
- cała ryba, gotowa do przyrządzenia, z nadzieniem mięsnym
- sushi ozdobione produktami jajecznymi.
Warunki przywozu i tranzytu produktów złożonych
Od dnia 15 grudnia 2022 r. w zakresie przywozu produktów złożonych do Unii w celu wprowadzenia ich do obrotu mają zastosowanie przepisy art. 20 Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2022/2292 z dnia 6 września 2022 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 w odniesieniu do wymogów dotyczących wprowadzania do Unii przesyłek zwierząt, od których lub z których pozyskuje się żywność, i określonych towarów przeznaczonych do spożycia przez ludzi:
„Artykuł 20
Wymogi dotyczące przesyłek produktów złożonych
1. Przesyłki produktów złożonych objętych pozycjami kodów CN: 1517, 1518, 1601 00, 1602, 1603 00, 1604, 1605, 1702, 1704, 1806, 1901, 1902, 1904, 1905, 2001, 2004, 2005, 2008, 2101, 2103, 2104, 2105 00, 2106, 2202 lub 2208 w części drugiej załącznika I do rozporządzenia (EWG) nr 2658/87 wprowadza się do Unii w celu wprowadzenia do obrotu tylko wówczas, gdy każdy przetworzony produkt pochodzenia zwierzęcego wchodzący w skład produktów złożonych został wyprodukowany albo w zakładach położonych w państwach trzecich lub ich regionach, z których to zakładów dozwolone jest wprowadzanie do Unii tych przetworzonych produktów pochodzenia zwierzęcego zgodnie z art. 13, albo w zakładach położonych w państwach członkowskich.
2. W oczekiwaniu na ustanowienie przez Komisję szczegółowego wykazu państw trzecich lub ich regionów, z których dozwolone jest wprowadzanie produktów złożonych do Unii, przesyłki produktów złożonych z państw trzecich lub ich regionów mogą być wprowadzane do Unii z zastrzeżeniem spełnienia następujących warunków:
a) produkty złożone wskazane w ust. 1, które muszą być transportowane lub przechowywane w kontrolowanych temperaturach, muszą pochodzić z państw trzecich lub ich regionów, z których dozwolone jest wprowadzanie do Unii każdego przetworzonego produktu pochodzenia zwierzęcego wchodzącego w skład produktu złożonego na podstawie art. 3;
b) produkty złożone wskazane w ust. 1, które nie muszą być transportowane ani przechowywane w kontrolowanych temperaturach i które zawierają dowolną ilość produktów na bazie siary lub produktów mięsnych, muszą pochodzić z państw trzecich lub ich regionów, z których dozwolone jest wprowadzanie do Unii produktów na bazie siary lub produktów mięsnych wchodzących w skład produktu złożonego na podstawie art. 3;
c) produkty złożone wskazane w ust. 1, które nie muszą być transportowane ani przechowywane w kontrolowanych temperaturach i które zawierają produkty przetworzone pochodzenia zwierzęcego inne niż produkty na bazie siary lub produkty mięsne, w odniesieniu do których wymogi ustanowiono w załączniku III do rozporządzenia (WE) nr 853/2004, muszą pochodzić z państw trzecich lub ich regionów, z których dozwolone jest wprowadzanie do Unii produktów mięsnych, produktów mlecznych, produktów rybołówstwa lub produktów jajecznych na podstawie unijnych wymogów w zakresie zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego i które figurują w wykazach w odniesieniu do co najmniej jednego z tych produktów pochodzenia zwierzęcego na podstawie art. 3 niniejszego rozporządzenia.
3. Państwa trzecie lub ich regiony wprowadzające na terytorium Unii produkty złożone są wymienione w załączniku -I do rozporządzenia wykonawczego (UE) 2021/405 jako posiadające zatwierdzony plan kontroli zgodnie z art. 6 niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do gatunków lub towarów, z których pochodzą przetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego zawarte w produktach złożonych, z wyjątkiem kolagenu, żelatyny i wysoko przetworzonych produktów pochodzenia zwierzęcego.
4. Ust. 2 i 3 nie mają zastosowania do produktów złożonych trwałych w temperaturze pokojowej, które zawierają wyłącznie przetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego lub produkty złożone objęte zakresem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1332/2008, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 lub które zawierają wyłącznie witaminę D3.
Nowe zasady przywozu produktów złożonych nie są już oparte na ilościach przetworzonych produktów pochodzenia zwierzęcego (wyrażonych jako odsetek składników produktu złożonego), lecz na ryzyku związanym z samym produktem złożonym.
Wymagania są proporcjonalne do ryzyka stwarzanego przez produkty złożone i oparte na naukowej analizie przeprowadzonej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA Journal 2012;10(5):2662): https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/2662). Wobec tego, nie ma znaczenia jaka jest zawartość produktu pochodzenia zwierzęcego w produkcie złożonym, natomiast ma znaczenie jaki jest rodzaj komponentu odzwierzęcego w nim zawarty oraz czy produkt złożony wymaga kontrolowanej temperatury przechowywania i transportu, gdyż od tego zależą wymagania, jakie musi spełnić. W przypadku, gdy produktowi złożonemu przyporządkowano kod celny, który nie jest wymieniony w art. 20 rozporządzenia (UE) 2022/2292, przetworzony produkt pochodzenia zwierzęcego musi spełniać wymagania określone dla odpowiedniego rodzaju produktu w rozporządzeniu (WE) nr 853/2004.
Od dnia 21 kwietnia 2021r. obowiązują wymagania w zakresie zdrowia zwierząt dotyczące wprowadzania do Unii produktów przetworzonych pochodzenia zwierzęcego zawartych w produktach złożonych:
- art. 162 rozporządzenia (UE) 2020/692 dotyczy produktów złożonych zawierających produkty mięsne i produktów złożonych nietrwałych w temperaturze pokojowej zawierających produkty mleczarskie lub jajeczne.
Wykazy dotyczące wprowadzania do UE konkretnych produktów pochodzenia zwierzęcego określa rozporządzenie (UE) 2021/405, w którym zawarto odniesienia do rozporządzenia (UE) 2021/404;
- art. 163 rozporządzenia (UE) 2020/692 dotyczy obróbek, jakim powinny być poddane produkty złożone zawierające produkty mleczarskie lub jajeczne, aby można było uznać, że są trwałe w temperaturze otoczenia.
Granicznej kontroli urzędowej podlegają produkty złożone na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/632 w punkcie kontroli granicznej (BCP) pierwszego przybycia do UE na zewnętrznej granicy UE. Po przejściu kontroli urzędowej z wynikiem pozytywnym graniczny lekarz weterynarii w BCP rejestruje wyniki kontroli w II części dokumentu CHED-P i dopuszcza przesyłkę do obrotu na rynku wewnętrznym UE -wówczas organy celne nadają odpowiednią procedurę celną zgodną z przeznaczeniem wskazanym przez granicznego lekarza weterynarii.
ŚWIADECTWO ZDROWIA WYMAGANE PRZY PRZYWOZIE (IMPORCIE) DO UE
Przy przywozie produktów złożonych do Unii obowiązuje, określony w rozdziale 50 załącznika III do rozporządzenia (UE) 2020/2235 wzór świadectwa zdrowia „COMP” tj. wzór świadectwa zdrowia zwierząt/świadectwa urzędowego do celów wprowadzania na terytorium Unii przeznaczonych do spożycia przez ludzi:
- produktów złożonych wymagających transportu lub przechowywania w kontrolowanych temperaturach, o których mowa w 20 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (UE) 2022/2292, zawierających produkt mięsny, mleczny, produkt na bazie siary, produkt jajeczny czy produkt rybny);
- produktów złożonych nie wymagających transportu lub przechowywania w kontrolowanych temperaturach i zawierających jakąkolwiek ilość produktów mięsnych lub produktów na bazie siary, o których mowa w 20 ust.2 lit. b) rozporządzenia (UE) 2022/2292 .
UWAGA !
Od dnia 16 lipca 2022 r. obowiązuje nowy wzór świadectwa zdrowia wzoru „COMP” wprowadzony rozporządzeniem (UE) 2022/1219.
Na podstawie art. 2 tego rozporządzenia w okresie przejściowym do dnia 15 kwietnia 2023 r. zezwala się nadal na wprowadzanie do Unii przesyłek niektórych produktów złożonych, którym towarzyszy odpowiednie świadectwo wydane zgodnie z wzorem określonym w rozdziale 50 załącznika III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2020/2235 w brzmieniu obowiązującym przed zmianami wprowadzonymi do tego rozporządzenia wykonawczego niniejszym rozporządzeniem (czyli na podstawie rozporządzenia (UE) 2022/36), o ile takie świadectwo wydano nie później niż w dniu 15 stycznia 2023 r.
POŚWIADCZENIE PRYWATNE
Przepisy w zakresie stosowania poświadczenia prywatnego zostały ustalone w art. 22 rozporządzenia (UE) 2022/2292.
Poświadczenie prywatne dołącza się do następujących produktów złożonych, które nie muszą być transportowane lub przechowywane w kontrolowanych temperaturach:
- produktów złożonych, o których mowa w art. 20 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (UE) 2022/2292, które nie zawierają produktów na bazie siary ani przetworzonego mięsa innego niż żelatyna, kolagen lub wysoko przetworzone produkty pochodzenia zwierzęcego;
- produktów złożonych, o których mowa w art. 20 ust. 2 lit. c) rozporządzenia (UE) 2022/2292
W przypadku produktów złożonych, które są wyłączone z kontroli w BCP na podstawie rozporządzenia (UE) 2021/630, poświadczenie prywatne ma towarzyszyć tym produktom w chwili wprowadzenia do obrotu.
Poświadczenie prywatne przygotowuje i podpisuje podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze wprowadzający produkty złożone do UE (może to być importer jako przedstawiciel tego podmiotu).
Wzór poświadczenia prywatnego do celów wprowadzania na terytorium Unii wspomnianych produktów złożonych nie wymagających przechowywania lub transportu w kontrolowanej temperaturze jest określony w załączniku V do rozporządzenia (UE) 2020/2235.
WYMAGANIA PRZY TRANZYCIE PRODUKTÓW ZŁOŻONYCH PRZEZ TERYTORIUM UE
W przypadku tranzytu przez Unię do państwa trzeciego w ramach tranzytu bezpośredniego albo po przechowywaniu na terytorium Unii (tranzyt pośredni) następujących produktów złożonych przeznaczonych do spożycia przez ludzi:
- produktów złożonych nietrwałych w temperaturze pokojowej;
- produktów złożonych trwałych w temperaturze pokojowej zawierających jakąkolwiek ilość produktów mięsnych;
wymagane jest przedstawienie do kontroli urzędowej w Punkcie Kontroli Granicznej świadectwa zdrowia zgodnego z wzorem określonym w rozdziale 52 załącznika III do rozporządzenia (UE) 2020/2235 (wzór TRANSIT-COMP).
W przypadku przesyłek w tranzycie nie ma zastosowania poświadczenie prywatne, o którym mowa w art. 22 rozporządzenia (UE) 2022/2292.
UWAGA !
Od dnia 16 lipca 2022 r. obowiązuje nowy wzór świadectwa zdrowia „TRANSIT-COMP” wprowadzony rozporządzeniem (UE) 2022/1219.
W okresie przejściowym do dnia 15 kwietnia 2023 r. zezwala się nadal na tranzyt przez Unię przesyłek niektórych produktów złożonych, którym towarzyszy odpowiednie świadectwo wydane zgodnie z wzorem określonym w rozdziale 52 załącznika III do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2020/2235 w brzmieniu obowiązującym przed zmianami wprowadzonymi do tego rozporządzenia (czyli na podstawie rozporządzenia (UE) 2022/36) o ile takie świadectwo wydano nie później niż w dniu 15 stycznia 2023 r.
Produkty złożone zwolnione z kontroli urzędowych w punktach kontroli granicznej (BCP)
Na podstawie przepisów art.3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/630 następujące produkty złożone nie podlegają kontrolom urzędowym w punktach kontroli granicznej:
„1. Następujące produkty złożone trwałe w temperaturze pokojowej są zwolnione z kontroli urzędowych w punktach kontroli granicznej:
a) produkty złożone trwałe w temperaturze pokojowej, które nie zawierają produktów na bazie siary ani przetworzonego mięsa innego niż żelatyna, kolagen lub produkty wysoko przetworzone, o których mowa w sekcji XVI załącznika III do rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (*), pod warunkiem że spełniają następujące wymogi:
(i) spełniają wymogi dotyczące wprowadzania do Unii określone w art. 12 ust. 2 rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/625;
(ii) wszelkie produkty mleczarskie i jajeczne zawarte w produktach złożonych trwałych w temperaturze pokojowej są zgodne z art. 163 ust. 1 rozporządzenia delegowanego (UE) 2020/692;
(iii) są oznaczone jako produkty przeznaczone do spożycia przez ludzi;
(iv) są bezpiecznie opakowane lub szczelnie zamknięte; oraz
(v) są wymienione w załączniku do niniejszego rozporządzenia;
b) produkty złożone trwałe w temperaturze pokojowej, w przypadku gdy wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego obecne w końcowym produkcie złożonym wchodzą w zakres rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1332/2008 (**), rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 (***) lub rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 (****), lub gdy tę część pochodzenia zwierzęcego stanowi wyłącznie witamina D3.
_____________
(*) Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz.U. L 139 z 30.4.2004, s. 55).
(**) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1332/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności i zmieniające dyrektywę Rady 83/417/EWG, rozporządzenie Rady (WE) nr 1493/1999, dyrektywę 2000/13/WE, dyrektywę Rady 2001/112/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 258/97 (Dz.U. L 354 z 31.12.2008, s. 7).
(***) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz.U. L 354 z 31.12.2008, s. 16).
(****) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1334/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środków aromatyzujących i niektórych składników żywności o właściwościach aromatyzujących do użycia w oraz na środkach spożywczych oraz zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1601/91, rozporządzenia (WE) nr 2232/96 oraz (WE) nr 110/2008 oraz dyrektywę 2000/13/WE (Dz.U. L 354 z 31.12.2008, s. 34).”;
2 . W momencie wprowadzania do obrotu produktom złożonym trwałym w temperaturze pokojowej, o których mowa w ust. 1, towarzyszy poświadczenie prywatne zgodne ze wzorem określonym w załączniku V do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2020/2235.„
Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/630
„produkty złożone trwałe w temperaturze pokojowej” oznaczają produkty, które nie muszą być transportowane ani przechowywane w kontrolowanych temperaturach.
Podmiot odpowiedzialny za przesyłkę (właściciel towaru lub osoba przez niego upoważniona) ma obowiązek zagwarantować zgodność przywożonych przesyłek produktów złożonych z prawem UE.